همکاری با ایران بی‌فایده است؛ یادداشت مسئول اوکراینی تحقیقات جنایی سرنگونی هواپیما برای رادیو فردا

 دو سال پیش، ۸ ژانویه ۲۰۲۰ بوئینگ۷۳۷ با شمارهٔ پروز پی‌اس ۷۵۲ دقایقی پس از برخاستن از فرودگاه امام خمینی سرنگون شد. در این رویداد تمامی ۱۷۶ مسافر و خدمهٔ این پرواز جان باختند. در میان جانباختگان شهروندان ایران، اوکراین، کانادا، بریتانیا، سوئد و افغانستان بودند.

مطابق حقوق بین‌الملل، تحقیقات کیفری سرنگونی هواپیمای اوکراینی باید توسط کشوری انجام ‌شود که محل وقوع سانحه بود. نهادهای مربوط در ایران در چارچوب تحقیقات خود به این نتیجه رسیده‌اند که پرواز ۷۵۲ توسط دو موشک زمین به هوا که با فاصلهٔ ۳۰ ثانیه از سیستم پدافند هوایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی پرتاب شده بود، سرنگون شد.

براساس گزارش نهایی سازمان هواپیمایی کشوری ایران، دلایل این سرنگونی، مجموعه‌ای از خطا بود؛ استقرار سامانهٔ موشکی پس از جابه‌جایی با اشتباهی برابر ۱۰۷ درجه نسبت به شمال، قطع ارتباط اپراتورهای سامانه با مرکز فرماندهی برای شلیک موشک و سایر مسائلی که گویا باعث شده کاربران سامانه هواپیما را با هدف متخاصم اشتباه بگیرند.

اما اوکراین مشغول تحقیقات جداگانه است. براساس تشخیص اولیه، موضوع این تحقیقات، قتل دو نفر یا بیشتر به شیوه‌ای خطرناک، نابودی عمدی اموال که به جان باختن افراد متعدد انجامید و همچنین نقض مقررات ایمنی هنگام استفاده از وسایل نقلیه مطابق ماده‌های ۱۱۵، ۱۹۴ و ۲۷۶ قانون کیفری اوکراین است.

مطابق این قانون، جنایات سنگین و فوق‌العاده سنگین علیه شهروندان، امنیت ملی و منافع اوکراین صورت گرفته. تحقیقات دربارهٔ این جنایت وظیفهٔ اوکراین است. هرچند حریم هوایی ایران به این کشور تعلق دارد، اما مطابق مقررات بین‌المللی، هواپیمای متعلق به اوکراین بخشی از خاک این کشور به شمار می‌رود. به همین دلیل بازرسان اوکراینی تحت نظارت دفتر دادستان کل مستحق و موظف‌اند به تحقیقات خود ادامه دهند تا جزئیات سرنگونی هواپیما روشن شود، افراد مسئول محاکمه شوند، و خسارات وارده به بستگان قربانیان جبران شود.