جایگاه ایران از لحاظ علمی پس از انقلاب 1357
مسئول
دفتر نمایندگی رهبر جمهوری اسلامی ایران در قرارگاه ثارالله ادعا کرده است که سرعت
پیشرفت علمی و تولید علم در ایران، «یازده برابر» متوسط دنیا و در «بعضی از قسمتها»
سی و پنج برابر سرعت رشد در جهان است. اما آیا این ادعا صحت دارد؟
برای
به دست آوردن تصویری کلی از پیشرفت در تحقیقات پایه یک کشور، معیارهای گوناگونی از
جمله انتشار مقالههای تحقیقی وجود دارد. اما این یک معیار، به تنهایی در مورد
اینکه آیا یک کشور از ایدههای نوین حمایت میکند یا خیر، چیز زیادی نمیگوید. به
این منظور، معیارهای دیگری از جمله ثبت اختراع، میتواند سرنخی از اینکه آن کشور
چقدر از ایدهها برای منافع تجاری بهره برداری می کند، ارائه دهد.
آمار «سازمان
جهانی مالکیت فکری» در سال ۲۰۲۰ نشان میدهد ایران در شاخص ثبت اختراعات رتبه بیست و
یکم جهان به دست آورده است. چین و آمریکا و ژاپن به ترتیب رتبههای اول و دوم و
سوم را کسب کردهاند.
دادههای مؤسسه آمار یونسکو نشان
میدهد در ایران، سه دهم درصد از تولید ناخالص داخلی صرف تحقیق و توسعه میشود.
این رقم در چین ۲
درصد و در کره جنوبی، ۴
درصد است.
بر
اساس همین آمار، ایران به ازای هر یک میلیون نفر، ۶۸۹ پژوهشگر دارد. این رقم نیز برای
کشوری مانند کره جنوبی بالای ۶ هزار
پژوهشگر به ازای هر یک میلیون نفر است.
در
ایران، ۷۲ درصد
پژوهشگران مرد و ۲۸ درصد
زن هستند.
زنان
ایرانی کمتر از ۲۰ درصد
از مقالات چاپ شده علمی را با تمرکز بر شیمی، پزشکی و علوم اجتماعی تهیه کردهاند.
به عقیده کارشناسان، این بیشتر به دلیل دسترسی محدود زنان به بودجه است و اینکه
زنان کمتر از مردان جزو هیئت علمی ارشد هستند و یا سمتهایی دارند که محققانش
بیشترین تعداد مقاله را منتشر می کنند.
تعليقات
إرسال تعليق